نوشته‌ها

شماره ۶ مجله فناوری در کشاورزی

خداوند را شاکریم که با وقفه‌ای کوتاه، این توفیق حاصل شد تا با انتشار ششمین شماره در خدمت خوانندگان گرامی باشیم.

این شماره از دوفصلنامه در شرایطی منتشر می‌شود که جهان حدود یک سال است با بحران همه‌گیر ویروس کرونا (COVID-19) درگیر است و شاهد اثرات سوء آن بر اقتصاد هستیم. به‌منظور جلوگیری از شیوع بیشتر این ویروس، پروتکل‌های بهداشتی متعددی اعلام شده است. در حالی‌که رعایت همه مقررات بهداشتی برای تک‌تک افراد جامعه بعضاً ناممکن است.

یکی از بخش‌های درگیر و متضرر از شیوع کرونا، کشاورزی است. بطوری‌که بخش قابل توجهی از کارها توسط نیروی انسانی به انجام می‌رسد و رعایت قرنطینه برای فعالان این بخش عملاً ناممکن است. از سویی دیگر، به سبب عدم توجه یا نبود فضای کافی برای رعایت فاصله اجتماعی در بعضی از فعالیت‌های کشاورزی، احتمال شیوع بیماری بیشتر نیز خواهد شد. بنابراین، نقش نیروی انسانی، بعنوان مجری بخش قابل توجهی از فعالیت‌های کشاورزی، خود عاملی مهم در آسیب‌پذیری امنیت غذایی از شیوع این بیماری یا حتی سایر بیماری‌های همه‌گیر است.

این آسیب‌پذیری با کاهش نقش انسان در فعالیت‌های کشاورزی تا حدودی قابل کاهش است. لذا، توسعه مکانیزاسیون یا حتی اتوماسیون و استفاده از فناوری‌‍‌های روز بجای انسان، می‌تواند به تضمین امنیت غذایی در این شرایط بحرانی کمک شایانی بنماید.

 این دوفصلنامه با هدف هم‌افزایی فنی در بخش‌های مختلف کشاورزی و امنیت غذایی منتشر شده است. به همین منظور، از تجربیات متخصصین و صاحبنظران داخلی و بین‌المللی همواره بهره گرفته شده است. هدف از توسعه فناوری‌ها و نوآوری‌های متنوع در کشاورزی، صرفاً نیل به امنیت غذایی و توسعه پایدار کشاورزی است که در همه جای دنیا در صدر اهداف دولت‌ها قرار گرفته است ولو به تراز منفی و هزینه‌کرد و سرمایه‌گذاری در این بخش از محل‌های درآمدی دیگر دولت.

سال‌های متمادی است که بخش کشاورزی مصرف‌کننده بخش قابل توجهی از منابع تولید اعم از زمین، آب، نیروی انسانی و سرمایه است که منابع و سرمایه‌های ملی هستند و باید پس‌اندازی باشند برای همه نسل‌هایی که پس از این خواهند آمد. سالیانه تعداد زیادی متخصص کشاورزی از دانشگاه‌های کشور فارغ‌التحصیل می‌شوند و با توجه به اینکه اغلب دارای پیشینه کشاورزی خانوادگی نیستند، نمی‌توانند بعنوان متخصصین امر نقش‌آفرینی مثمر ثمری داشته باشند. از سویی دیگر، تسهیلات دولتی بدون نقش‌آفرینی مستمر و کارآمد مهندسین کشاورزی در این بخش هزینه می‌گردد که خود جای بازنگری دارد.

با توجه به آنچه امروز شاهد هستیم؛ بهره‌وری پایین منابع در تولیدات کشاورزی، نبود حمایت از مهندسین علاقمند به کارآفرینی در این بخش و رویکرد کند کشاورزان به بهره‌گیری از فناوری‌ها و نوآوری‌های مناسب، لازم است در این خصوص چاره‌اندیشی شود.

از پاییز ۱۳۹۹، یکی از رویکردهای دوفصلنامه “فناوری در کشاورزی” ایجاد علاقه عمومی و آموزش نسل‌های بعدی است که بتوانند با کسب دانش مکفی و سرمایه‌گذاری کمتر وابسته به منابع دولتی گام در این عرصه نهند. بنابراین، از این شماره، آموزش کودکان در سرفصل‌های محتوایی این مجله قرار گفته و امید است تا با تولید محتواهای آموزشی و انگیزشی با عنوان “کشاورزی و کودکان”، گامی مؤثر در راستای ایجاد رابطه‌ای علاقمندانه میان نسل جدید و مباحث کشاورزی و امنیت غذایی برداشته شود.

در پایان، ضمن سپاس از خوانندگان گرامی و صاحب‌نظرانی که با ارسال مقالات خود کمک شایانی به افزایش غنای نشریه افزوده‌اند، لازم می‌دانیم مراتب قدردانی خود را از دست‌اندرکاران نرم‌افزار کتاب‌خوان “فیدیبو” جهت انتشار دوفصلنامه “فناوری در کشاورزی” اعلام نماییم.

محمدباقر لک

آذر‌ماه ۱۳۹۹